İthalat ve ihracat işlemleriyle
para kazanan şirketlerin ödemekle yükümlü olduğu vergi türlerinden biri, gümrük vergisi olarak geçmektedir.
Türkiye’den yurt dışına eşya ithalat ve ihracat işlemleriyle uğraşan şirketleri
kapsamaktadır. Bu şirketlerin kendi karlarını koruma amacıyla gümrük vergisini
de gider kalemi hesaplamalarına eklemesi gerekmektedir. Yurtdışı ticareti ile
ilgilenen tüzel kişiler tarafından ödenmektedir. Bunun yanı sıra şahsi
amaçlarla yurtdışından ülkeye ürün getirmek istediğiniz zaman da gümrük vergisi
ödemeniz gerekmektedir. Gümrük vergisi, sunulan ürün ve hizmet hangi ülkeye
gidiyorsa o ülke tarafınca alınmaktadır. Ülke dışından gelen ürünler de vergiye
tabi tutulmaktadır. Bu durum da kişiler için vergi yükümlülüğü anlamını
taşımaktadır. Gümrük vergisi hesaplama
işlemlerinde de birden fazla tür karşınıza çıkabilmektedir.
·
Gümrük vergisinin hesaplanması sırasında
şirketler ithal ve ihraç edilecek malların piyasadaki bedelleri, sigorta
bedelleri, taşıma bedeli ve diğer vergi seçeneklerini göz önünde bulundurmak
zorundadır. Aynı zamanda değeri 1500 Euro sınırını geçen ürünler için vergi
alımı yapılmaktadır. Vergi hesaplanmasının gerekli olduğu bazı durumların da
olduğunu söylemek mümkündür.
·
Eşya bedelinin anlaşılması amacıyla gümrük
idarelerine fatura gibi belgeler verilmektedir. Faturaların verilmemesi halinde
gümrük idaresi inceleme yapmaktadır. İncelemenin sonucunda da ilgili bedel
belirlenmektedir.
·
1500 Euro altında olan eşyalar vergilerden ürün
alınmaması için ürünlerin ticari amaca uygun olmaması gerekir. Aynı zamanda
getirtilen ürün miktarının da ticaretle uyumsuz olması beklenir. Miktarı fazla
olan ürünler, 1500 Euro değerinden fazla olsa bile vergi alımı söz konusudur.
·
Gemi, tır ve benzeri taşıma araçlarıyla
getirilen ürünlerde bedele bakılmadan vergi uygulanır.
·
Yolcu olan kişinin üzerinde 30 kilogramdan fazla
eşya varsa, fiyata bakılmadan vergiye tabi tutulmaktadır. Ayrıca bu noktada
kişinin diplomatik sınıfta olmaması gerekmektedir.
Gümrük vergisi hesaplama
işlemleri sırasında gümrük kıymeti göz önünde bulundurulmaktadır. Ayrıca Gümrük
Kanununda bulunan maddelere bağlı olarak ilave ödemeler yapılmaktadır. Aynı
zamanda muaf ödemelerle ilgili detaylı bilgilerin de verildiği bilinmektedir.
Bu bilgilerden yola çıkarak totalde bir ücret belirlenmektedir. Örneklendirmek
gerekirse de Türkiye’ye ithal edilecek olan 100.00 dolar değerindeki yüküm
alımı sırasında göz önünde bulunacak pek çok detay mevcuttur. Ürünlerin nasıl
teslim edileceği, sigortası, navlun bedeli, ambalaj bedeli, gümrük verileri ve
satın alma komisyonu dikkat edilmesi gereken noktalar içerisindedir.
Yurtdışı gümrük vergisi hesaplama işlemlerinde ek bir maliyet
olarak görüldüğü bilinir. Bundan ötürü ticaret yapan ve ithalat işlemleriyle
ilgilenen şirketlerin ödemesi gereken vergi hesaplanmaktadır. Bu hesaplamaların
sonucunda alım yapılması önemli noktalardandır. İlk aşamada ithal edilecek olan
eşyanın CIF bedeli üzerinden vergi matrahı hesaplanmaktadır. CIF bedeli ürünün
piyasa, taşıma ve sigorta bedelleri baz alınarak hesaplanmaktadır. Gümrük vergisi hesaplama 2023
çalışmalarında da bu formülden destek alınmaktadır. Elbette eşyaların sınırdan
geçirilmesi sırasında ekstra maliyetlerin çıkması da mümkündür.
İhracat gümrük vergisi hesaplama işlemleri sırasında CIF bedeli
belirlenmektedir. Bu aşamada dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de ürünün
fiyatının bilinmesidir. Eşya toplam bedelinin TL cinsinden karşılığı, navlun
bedeli ve toplam sigorta bedeli toplanmaktadır. Bu formülü kullanarak CIF
değerini öğrenmiş olursunuz. Söz konusu ürün 1500 Euro değerinin altındaysa o
zaman Eşya bedeli ile CIF değeri çarpılmaktadır. Bu şekilde ihracat vergisi
hesaplaması yapılmaktadır. Bu değerin üzerinde olan eşyalar için de güncel
vergi oranlarının baz alınması gerekmektedir.
Gümrük vergisi oranları her yıl
olacak şekilde liste halinde yayınlanmaktadır. Bu hesaplamalar içerisinde
ürünün hangi ülkeden geldiği, türünün ne olduğu gibi detaylar önemsenmektedir.
Vergi oranları da bu duruma bağlı olarak farklı oranlarla alınmaktadır. Söz
konusu eşyanın bedeli 1500 Euro değerini geçmiyorsa o zaman sabit vergiler
uygulanmaktadır. Aynı zamanda kişisel kullanım amacıyla satın alınan ürünler
için de sabit vergilerin uygulandığı bilinmektedir. 2023 gümrük vergisi
detayları içerisinde basılı yayın eşyalarının %0 vergi değerinin olduğu
bilinir. Yani kitap gibi eşyalar için veri bedeli alınmamaktadır. Amerika
Birleşik Devleti ülkelerinden gelen ürünler için %30 oranında vergi
uygulanmaktadır. Detaylarla ilgili bilgiler Ticaret Bakanlı tarafınca Resmi
Gazetede yayımlanan kararlarda da yer almaktadır. Ürün ve eşyalar için
belirlenen vergi oranları bu şekilde öğrenilmektedir.
Yurtdışı gümrük vergisi hesaplama
işlemlerinde kargo ücretinin dikkate alınıp alınmadığı merak edilen konu
başlıklarından biri. Posta ve kargo yoluyla getirilen eşyaların
vergilendirilmesi sırasında kargo ücreti dikkate alınmamaktadır. Aynı zamanda
gönderici tarafından Türkiye’deki bir alıcı adına gönderilen tüm gönderiler bir
bütün olarak ela alınmaktadır. Bu sayede tüm ürünlerin kıymeti de beraber
hesaplanmaktadır.
Kesinleşmiş olan
gümrük vergileri belirlenen süre içerisinde ödenmezse o zaman gecikme zammı
uygulanmaktadır. Gecikme zammı, alacakların vade tarihinden tahsil edildikleri
tarihe kadar uygulanması söz konusudur. Ödenmeyen tutardan vadenin bitimine
kadar olan süreç için her aya ayrı %4 oranında bir zam uygulanmaktadır. Gümrük
vergisinin ödenmesi yasal bir zorunluluk olarak bilinmektedir. Ayrıca
vergilerin ödenmemesi durumunda ekstra ceza bellerinin de ortaya çıkması
mümkündür. Ticari gümrük vergisi
hesaplama işlemlerinde, ödenmemiş vergiler için gecikme zammının da baz
alınması önemli konular arasında yer almaktadır. Süreç içerisinde yapılan tüm
bu işlemler de 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre uygulanmaktadır.