Uluslararası ticaretin düzenliliğini sağlayan standartlardan biri, konteyner. Birçok ülke, kendi standartlarına uygun olarak konteyner kullanımını benimser. Ticaretin artmasıyla birlikte konteyner taşımacılığı, ISO standartlarına dayalı olarak tüm dünyada standart hale geldi. Bu durum, ülkeler ve firmalar arasında sorunsuz bir ticaretin gerçekleşmesine olanak tanır.
Konteyner, uluslararası taşımacılıkta önemli bir rol oynar. Çünkü güvenli taşımacılık sunmasının yanı sıra süreçleri daha hızlı ve verimli bir şekilde ilerletir. Farklı maddelere, taşıma yöntemlerine ve diğer kriterlere bağlı olarak birçok konteyner çeşidi bulunur, bu da çeşitli tercihleri mümkün kılar. Konteyner çeşitleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Standart Konteyner: Genel yük taşımacılıklarında yaygın olarak kullanılır.
Yüksek Konteyner: Hacimli ve büyük ürünlerin taşınmasında tercih edilir.
Üstü Açılan Konteyner: Tavanının açılabilir olması, zor yüklenen ürünlerin taşınmasını kolaylaştırır.
Üstü Açık Konteyner: Konteynerin üstü açıktır ve istenirse branda ile kapatılabilir.
Açık Konteyner: Tavan ve yan duvarları olmayan bir konteyner türü.
Platform Konteyner: Taşma riski olan ürünlerin, örneğin yat gibi taşınmasında kullanılır.
Soğutmalı Konteyner: İç sıcaklığı kontrol edilebilir, genellikle hassas ürünlerin taşınmasında kullanılır.
Tank Konteynerler: Silindir tank içinde sıvı ve gaz taşımacılığında kullanılır.
Havalandırmalı Konteynerlar: Tepe ve yanlarda havalandırma sistemleri bulunur, belirli ürünlerin depolanmasında ideal olur.
Konteyner çeşitlerinin yanı sıra konteyner ölçüleri de birbirinden farklılık gösterir. Bu ölçüler taşınan ürünlere göre tercih edilir ve bu sayede hem en verimli taşıma yapılır hem güvenli bir şekilde ticaretin tamamlanması sağlanır. Taşıma türüne göre de konteyner ölçüleri farklılık gösterir. Örneğin gemi konteyner ölçüleri ile kara konteyner ölçüleri farklı olur.
Konteyner ölçülerinde standart konteyner ölçüleri en çok tercih edilen konteyner ölçülerinden. Ülkemizde ve dünya genelinde en yaygın tercih edilen konteyner ölçüleri genellikle 2.40 m / 3.00 m ve 6.0 / 7.0 m boyutlarında. Bu standart ölçüler, taşımacılık süreçlerinde yaygın olarak kullanılır. Bu konteynerlerin üretimi, genellikle deniz yolu ile gerçekleştirilen nakliyeye uygun olarak yapılır. Bu standart ölçülerin tercih edilmesi, dünya genelinde taşımacılık işlemlerini standartlaştırarak lojistik süreçlerin daha etkili ve verimli olmasına olanak tanır.
20’lik konteyner ölçüleri, 2.35 metre genişlik, 5.90 metre uzunluğa ve 2.37 metre yüksekliğe sahip. En çok tercih edilen konteyner ölçülerinden biri. Genellikle küçük hacimli ve az miktardaki eşyaların nakliyatında kullanılır. Toplam taşıma kapasitesi 21.7 ton olarak belirlenmiş olsa da, genellikle tavsiye edilen yük kapasitesinin tamamının doldurulmaması önerilir. Bu standart konteyner, pratik kullanımı ve çeşitli taşımacılık ihtiyaçları için ideal bir seçenek sunar.
Bir diğer standart konteyner ölçüsü olan 40’lık konteyner ölçüleri ise standart 20’lik konteynerin biraz daha uzun versiyonu. 20’lik konteyner ölçüsünün taşıyamayacağı eşyaların taşınmasında tercih edilir.
Yük konteyner ölçüleri, diğer standart olan konteyner ölçülerine göre yüksek ve daha uzun olur. Gemi ile her türlü eşya taşınabilir. Özellikle kara yolu ile taşınması zor olan ya da imkansız olan eşyaların taşınmasında gemi yük konteynerleri tercih edilebilir.
Diğer konteyner ölçülerine göre konteyner iç ölçüleri daha geniş ve yüksek olur. Uzunluğu ve genişliği açısından da farklılık gösteren gemi konteynerleri ile yat, araba, taşıt gibi daha büyük ve kütle olarak da ağır ve yüksek olan eşyaların taşınması yapılır. Gemi ile yük taşımacılığı hem ülkemizde hem dünyada oldukça yaygın. Dolayısıyla gemi konteynerleri de daha fazla tercih edilir. 60’lık konteyner ölçüleri ile uzunluk ve genişlik olarak diğerlerinden daha büyük olan ölçüler. Bunların kullanımı, taşınacak mala göre tercih edilebilir.
Konteyner taşımacılığı, uluslararası ticarette son derecede yaygın. Standart ölçüleri belirlenmiş olan konteynerler, şartlara uygun olarak ve ilgili eşya ya da malı taşıyabilecek olan konteynerlerden tercih edilir. Uluslararası taşımacılıkta her alanda tercih edilebilen konteyner taşımacılığı ile başta deniz yolu olmak üzere her türlü yolda taşımacılık yapılabilir.
“Konteyner taşımacılığında yük ölçüleri nasıl olmalı?” sorusunun cevabını merak eden ve bununla ilgili araştırma yapan oldukça çok kişi var. Bunun için öncelikle taşınacak yükün ne olduğu belirlenmeli. Örneğin sıvı ya da gaz gibi ürünlerin taşımacılığı yapılacaksa ona göre tasarlanmış olan ve kolaylık sağlayan silindir konteynerlar tercih edilmeli. Ancak daha büyük ve yüksek olan, kütlesel açıdan iri olan mal ya da eşyalar taşınacaksa üzeri açık olan ya da açılabilir olan konteyner çeşitleri tercih edilmeli.
Doğru konteyner çeşidine karar verdikten sonra ise konteynerlerin ölçülerine karar vermek gerekir. Konteyner ölçüleri de taşınacak malın uzunluğu ya da büyüklüğü de dikkate alınır. Uluslararası ticarette yasal olarak uygun olan her türlü malın ve eşyanın ticareti ve taşımacılığı yapılır. Dolayısıyla da bu malların her birine uygun olan konteyner ölçüleri bulunur. Bu ölçüler uluslararası standarda uygun olacak şekilde seçilir. Bu sayede tercih edilen konteyner tipi, uygun ölçüde de seçilerek taşımacılık sürecinin daha sağlıklı ve başarılı olması sağlanır.
Konteyner seçiminde tercih edilen yük ölçüleri, taşıma işleminden önce yükleme aşamasının da doğru olmasını ve malların zarar görmemesini sağlar. Bu da hem malların sağlam kalmasını hem gümrük işlemleri gibi prosedürler esnasında zarar görmemesini sağlar. Bu yüzden malın boyutuna ve türüne uygun olan konteyner çeşidinin ve türünün seçilmesi gerekir.