Şimdiki zamanda lojistik
maliyetleri yalnızca paranın ifade edilmesi amacıyla kullanılmamaktadır. Aynı
zamanda iklim değişiklikleri, hava kirliliği, atıkların boşaltılması, gürültü
ve kazaların oluşması gibi dış maliyetleri de kapsamaktadır. Yeşil lojistik nedir sorusu sorulduğu
zaman da bu iş alanında yapılan faaliyetlerin neden olduğu çevresel etkilerden
söz edilmektedir.
Yeşil lojistik, çoğu zaman ekolojik lojistik olarak da
isimlendirilmektedir. Nakliye, depolama ve diğer lojistik faaliyetlerin çevreye
karşı olan etkilerini en aza indirmek amacıyla kullanılmaktadır. Lojistik
endüstri tarafınca alınan önemleri ve sürdürülebilirlik politikaları kapsadığı
bilinmektedir. Bu politikalarla beraber hem ekonomik hem de çevresel verimlilik
sağlanmaktadır. Ayrıca lojistik alanında sürdürülebilir bir değer ortaya
konulmaktadır.
Yeşil lojistik kavramı, ürünlerin
taşınması, dağıtılması ve depolanması gibi süreçlerin etkilenmesinde rol
oynamaktadır. Lojistik konusunda genel bir yaklaşım da karar verme sürecinde
çevresel sürdürülebilirliğin bir kenara bırakılmasını sağlamaktadır. Diğer
yandan yeşil lojistikçiler, ekoloji
ve ekonomi arasında etkin bir denge kurmayı amaç edinirler. Çevrenin
korunabilmesini sağlamasıyla beraber dünyadaki yönetim organlarının da hedefi
haline gelen yeşil lojistik, tedarik zinciri endüstrisinde ön planda tutulmaktadır.
Operasyonların sürdürülebilir
hale gelmesini sağlayan iş uygulamalarını kapsayan yeşil lojistik, geleneksel
lojistik temellerine dayalıdır. Gelenekselin aksine başarılı lojistik
operasyonlarının yanında çevreyi de odak noktasında tutmaktadır. Yeşil lojistiğin
asıl amacı, organizasyonların iyileştirilmesi ve doğayla çok daha uyumlu hale
gelmesini sağlamaktır. Şimdiki dönemde dünya devi olarak kabul gören pek çok
firma da lojistik operasyonlarının buna uygun hale gelmesini amaç edinmektedir.
Örneklendirmek gerekirse de Etsy, karbon emisyonunun dengelenmesi için birden
fazla çalışma yürütmektedir. Bu çalışmaların sonucunda 2030 yılında karbon
emisyonunun sıfıra çekilmesi amaçlanmaktadır.
Yeşil lojistik faaliyetleri
birden fazla avantaj sağlamaktadır. Bunların hemen hepsi şirketler,
tedarikçiler, iş ortakları ve müşteriler için önemli detaylar olarak
görülmektedir. Örneklendirmek gerekirse de uzun vadede karlılık sağlanmaktadır.
Yeni veyahut gelişmiş iş ortaklarına sahip olmak, işletmelerin sürdürülebilir
tedarik zincirlerine sahip olmasını sağlamaktadır. Yeşil lojistik alanında
sadece müşterilere değil kurumsal ortaklara da fayda sağladığını söylemek
mümkündür.
Yeşil lojistik örnekleri incelendiği zaman taşıma faaliyetlerinin
daha verimli ve çevreyle uyumlu olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca dağıtım
sistemlerinin geliştiriliyor olması, ambalaj ve atıkların azaltılıp, katı ve
tehlikeli atıkların imha edilmesi, emisyon ve gürültü kontrollerinin sağlanması
gibi birçok detay bulunmaktadır. Lojistik faaliyetleri içerisinde enerji
kullanımın arttığı, malzeme kullanımının azaldığı gibi durumlar söz konusudur.
Sürekli olarak gelişmeye devam eden teknoloji ve ticaret küreselleşmesinde de
lojistik sektörünün yer aldığı görülmektedir. Söz konusu değişim süreçlerine
lojistik süreçleri de eşlik etmeye devam etmektedir.
Firmalar müşterilerinin
ihtiyaçlarına ve beklentilerine uygun olarak hareket etmeyi amaçlamaktadır. Bu
taleplerin yerine getirilmesini sağlayacak planlamalar yapılarak
ilerlenmektedir. Ekolojiye karşı bir duyarlılık gösterilmesi de söz konusudur.
Sürdürülebilir tedarik zinciri konusunda gösterilen hassasiyet, çevrede
oluşacak zararın en aza indirilmesini sağlamaktadır. Bu aşamada yeşil lojistik
uygulamaları da merak edilen konu başlıkları içerisindedir.
Genel olarak değinildiğinde yeşil
lojistik uygulamaları ürünlerin üretim ve dağıtımının ekolojik sisteme zarar
vermeden yapılmasını sağlamaktadır. Bu da süreçlerin doğayla iç içe, daha
sağlıklı bir şekilde devam etmesi anlamına gelmektedir. Yeşil lojistik
faaliyetlerinde çevresel ve sosyal faktörler de göz önünde tutulmaktadır.
Çevresel analizlerin yapılması, ürünlerin en uygun olacak şekilde planlanması
gibi durumlar söz konusudur.
Otoritelerin belirlemiş olduğu,
çevre dostu olarak bilinen motorlu araçlar ve yakıtlar kullanılmaktadır.
Bunlara örnek olarak EURO 5 sahibi olan araçların tercih edilmesi
gösterilmektedir. Depolama ve tesislerde yenilenebilir enerji kullanımı söz
konusudur. Ayrıca paketleme ve tesislerde ambalaj malzemesi kullanımının en aza
indirilmesi sağlanmaktadır. Paket ve ambalajlarda bulunan geri dönüşümlü
alternatif malzemeler kullanılmaktadır. Geri dönüşüm faaliyetleri için teşvik
edici adımlar atılmaktadır. Aynı zamanda ulaşım modelleri arasında da esneklik
planlamalarına başvurulmaktadır.
Özet geçmek gerekirse de sürdürülebilir ve yeşil lojistik
faaliyetleri globalleşmeyle beraber ortaya çıkan rekabet ortamında çevreyi
korumayı sağlamaktadır. Yeşil lojistik faaliyetlerinin evrensel boyuta
ulaşmasının temel nedenleri arasında da müşterinin gücü ve toplumsal sorumluluk
faaliyetleri öne çıkmaktadır. Gelecek nesillerin yaşanabilir bir dünyaya sahip
olması amacıyla lojistik sektörünün içerisinde yer alan tüm firmalar yeşil lojistik uygulamaları gibi
politikalar belirlemesi önerilmektedir.
Süresiz şekilde düzenlenen yeşil lojistik belgesi ücretsiz şekilde
temin edilmektedir. Belgenin alınması için yapılan başvurular Ocak ayı
içerisinde gerçekleştirilmektedir. Bu takvimde yapılan başvuruların
değerlendirmeye alınması söz konusu değildir. Ayrıca yeşil lojistik belgesi
için yapılan başvurular yalnızca Bakanlık KEP adresinden kabul edilmektedir.
Belgenin başvurularına ilişkin olan incelemeler, otuz iş günü içerisinde
tamamlanmış olmaktadır. Başvuru belgelerinde herhangi bir eksiklik olduğunda eksiklerin
giderilmesi işletmeye on beş gün süreyle verilmektedir. Bu süre içerisinde
eksikler düzenlenmediyse başvuru değerlendirmeye alınmamaktadır. Yeşil lojistik belgesi nedir sorusuna
da yönetmelik kapsamında belirtilen taşımacılık faaliyetlerini sürdüren
kişilerin aldığı belge cevabı verilmektedir. Gerçek veyahut tüzel kişilere,
bakanlık tarafınca verilmesi söz konusudur.
Yeşil lojistik belgesinin
alınması için kişilerde bazı aranan şartların olması gerekmektedir. Öncelikli
olarak gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde olmaları istenir. KEP
bulunması ve Ulusal Elektronik Tebligat Sistemine kayıtlı olunmak önemlidir.
İşletmelerin sürdürülmekte olan yeşil lojistik faaliyetlerinde asgari yıllık
olan periyotlarda eğitimleri yapması zorunlu tutulmaktadır.